NEN1010
NEN-normeringen

Belangrijke normen binnen bliksem- en overspanningsbeveiliging

Bij de bescherming van een installatie of object zijn een aantal normen van toepassing. Voor bliksembeveiliging geldt de wereldwijd geaccepteerde NEN-EN-IEC62305 norm. Hierbij wordt eveneens de interne bescherming tegen overspanning geregeld.

In de NEN1010:2015 spreekt men van de beveiliging tegen overspanningen van atmosferische oorsprong of als gevolg van schakelhandelingen. De herziene norm NEN1010:2020 wordt op korte termijn verwacht.

DEHN vindt het belangrijk om actief bij te dragen aan normering en ontwikkeling in de markt. Door jarenlange ervaring en een sterke R&D-afdeling in Duitsland zijn wij ervan overtuigd dat we veel kennis en ontwikkelingen uit andere landen naar Nederland kunnen brengen. 

Erwin Ooyman (ing.) is namens DEHN Nederland lid van de normcommissie NEC 81 'Bliksembeveiliging'. Tevens is Erwin toegetreden als lid van de NEC64-TC 'Technische commissie'. De normcommissie NEC64 is verantwoordelijk voor de laagspanningsnorm NEN1010.

Met de toetreding tot deze belangrijke commissies bevestigt DEHN haar focus op kwaliteit en ontwikkeling in de Nederlandse markt inzake bliksem- en overspanningsbeveiliging. 

De herziene versie van de NEN1010:2020 die de NEN op 10 oktober 2020 in een online event heeft aangekondigd en toegelicht, is helaas nog niet officieel. De NEN zegt hierover: "Normalisatie is het proces om te komen tot een norm. Dit proces is open, transparant en gericht op consensus. In de normcommissie zitten vertegenwoordigers van alle betrokken partijen, zoals installateurs, fabrikanten, inspecteurs, eindgebruikers, adviesbureaus en brancheorganisaties. De rol van NEN is om de belanghebbende partijen bij elkaar te brengen om gezamenlijk normen te maken. NEN faciliteert het tot stand komen en de implementatie van normen.

De normcommissie die zich met NEN 1010 bezig houdt, is nog in discussie over een laatste bepaling. Zij hebben tot nu toe hierover geen consensus kunnen bereiken. De hoofdcommissie NEC 64 HC kijkt nu of zij mee kunnen helpen om tot een oplossing te komen.
Wij hopen dat de norm NEN 1010 in 2021 snel afgerond kan worden. Zodra dit het geval is, berichten wij u hier uiteraard over."

Binnen de NEN1010 wordt o.a. de veiligheid geregeld voor personen tegen elektrische schok en brand. Hieronder vallen ook de richtlijnen om installaties te beveiligen tegen overspanning, veroorzaakt door externe blikseminslag in de of nabij de binnenkomende voedingsleidingen, dan wel overspanning veroorzaakt door schakelhandelingen. Om de binnenkomende leidingen in een pand te beschermen tegen overspanning, kunnen overspanningsbeveiligingen of -afleiders worden geplaatst. Deze worden in bovenstaande normen ook wel SPD’s genoemd (van het Engelse Surge Protective Device)

Samengevat zijn volgende rubrieken van belang voor toepassing van beveiliging tegen overspanning:

  1. Rubriek 443 – beschrijft wanneer het noodzakelijk is om een SPD te installeren
  2. Rubriek 534 – beschrijft welke SPD’s moeten worden toegepast
  3. Rubriek 534 – beschrijft hoe de SPD dient te worden geïnstalleerd
     

Naast de richtlijnen wanneer een overspanningsbeveiliging moet worden toegepast, staat in de NEN1010:2015 verder vermeld welke overspanningsbeveiligingen (SPD’s) moeten worden toegepast en hoe deze moeten worden ingebouwd in laagspanningsverdelers, zodat deze optimaal kunnen functioneren en de gewenste isolatieklasse, ook wel stootspanningsvastheid genoemd, kan worden gewaarborgd.

Wanneer dienen SPD’s te worden toegepast?

  1. Wanneer een extern bliksembeveiligingssysteem aanwezig is, kan een relevante bliksemdeelstroom (10/350 µsec, max 50%, conform IEC62305 deel 1) een pand binnenkomen. Om deze afdoende af te kunnen leiden, moet hiervoor een type 1 SPD worden ingezet. Verder beschrijft de IEC62305 dat na 10 m van een SPD de stootspanning dusdanig oploopt, dat moet worden bekeken of de stoothoudspanning van een verderop gelegen onderverdeler of apparaat niet wordt overschreden. Wanneer dit niet kan worden gewaarborgd dient een type 2/3 SPD te worden geplaatst in de onderverdeler of direct voor het (eind)apparaat.
     
  2. Wanneer er geen extern bliksembeveiligingssysteem aanwezig is op een pand of object, kan enkel schade ontstaan door transiënte overspanningen, via de voedings- en/of communicatieleidingen welke het pand binnenkomen. Afhankelijk van de leidingdiameter kan zich een bliksemdeelstroom (10/350 µsec) dan wel enkel een overspanningsimpuls (8/20 µsec)
     

IEC 62305-1: Bliksembeveiliging deel 1 --> Algemene principes



IEC 62305-2: Bliksembeveiliging deel 2 --> Risicomanagement

 

LP: Lightning Protection / Bliksembeveiliging

 

LPS: Lightning Protection System / Bliksembeveiligingssysteem

SPM: Surge Protection Measurement / Overspanningsbeveiligingsmaatregel


Maatregelen ter bescherming van:
IEC 62305-3: letsel aan mens, dier en fysieke schade aan objecten
IEC 62305-4: elektrische en elektronische systemen in objecten

Contact

Heeft u vragen? Neem gerust contact met ons op.

DEHN Nederland B.V.

T. 085-07 10 280

back to top